Okręty podwodne typu Katsonis

Okręty podwodne typu Katsonis

Kraj budowy	Francja
Stocznia	Gironde, Bordeaux Loire, Nantes
Zbudowane	2
Użytkownicy	Polemiko Naftiko
Typ poprzedzający	Delfin
Typ następny	Protefs
Służba w latach	1927-1945
Stracone	1
Uzbrojenie:
7 torped, 1 działo kal. 100 mm (później dodane 1 działko plot. kal. 40 mm)
Wyrzutnie torpedowe: • dziobowe • rufowe	4 × 550 mm 2 × 550 mm
Załoga	39 oficerów i marynarzy
Wyporność:
• na powierzchni	576 ton
• w zanurzeniu	775 ton
Zanurzenie testowe	80 m
Długość	62,4 m
Szerokość	5,3 m
Zanurzenie	3,4 m
Napęd:
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 1300 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM 2 śruby
Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu	14 węzłów 9,5 węzła
Zasięg:
• na powierzchni	powierzchnia: 3500 Mm przy 10 w. zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.

Okręty podwodne typu Katsonis – greckie okręty podwodne z okresu międzywojennego i II wojny światowej. W latach 1925–1928 w stoczniach Forges et Chantiers de la Gironde w Bordeaux oraz Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes zbudowano dwa okręty tego typu, które weszły do służby w Polemiko Naftiko w latach 1927–1928. Obie jednostki uczestniczyły w wojnie grecko-włoskiej z lat 1940–41, a po inwazji Niemiec na Grecję w 1941 roku operowały u boku Royal Navy na Morzu Śródziemnym. „Katsonis” został zatopiony 14 września 1943 roku na Morzu Egejskim przez niemiecki ścigacz okrętów podwodnych UJ-2101. „Papanikolis” został skreślony z listy floty w 1945 roku, a kiosk jednostki został zachowany w Muzeum Morskim w Pireusie.

Projekt i budowa

Okręty podwodne typu Katsonis zostały zamówione przez rząd Grecji w 1925 roku. Projekt okrętów był dziełem inż. Maxime’a Laubeufa; zbliżony był do francuskiego typu Circé, od którego różnił się powiększonym kioskiem.

„Katsonis” zbudowany został w stoczni Forges et Chantiers de la Gironde w Bordeaux, zaś „Papanikolis” w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes. Stępki okrętów położono w 1925 roku, zostały zwodowane w 1926 roku, a do służby w Polemiko Naftiko przyjęto je w latach 1927–1928. Jednostki otrzymały nazwy na cześć greckich bohaterów narodowych – Lambrosa Katsonisa i Dimitriosa Papanikolisa oraz numery burtowe Y-1 i Y-2.

Okręt	Stocznia	Początek budowy	Wodowanie	Wejście do służby
„Katsonis” (Y-1)	Gironde	1925	20 marca 1926	czerwiec 1928
„Papanikolis” (Y-2)	Loire		19 listopada 1926	29 grudnia 1927

Dane taktyczno–techniczne

Jednostki typu Katsonis były średniej wielkości okrętami podwodnymi o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 62,4 metra, szerokość 5,3 metra i zanurzenie 3,4 metra (maksymalne 3,6 metra). Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 576 ton, a w zanurzeniu 755 ton. Okręty napędzane były na powierzchni przez dwa dwusuwowe silniki wysokoprężne Schneider-Carels o łącznej mocy 1300 koni mechanicznych (KM). Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 14 węzłów na powierzchni i 9,5 węzła w zanurzeniu. Zasięg wynosił 3500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 m.

Okręty wyposażone były w sześć wyrzutni torped kalibru 550 mm: dwie wewnętrzne i dwie zewnętrzne na dziobie oraz dwie zewnętrzne na rufie, z łącznym zapasem 7 torped. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 100 mm L/40 Schneider, umieszczone na obrotowej platformie na przedzie kiosku, z zapasem amunicji wynoszącym 100 naboi. W latach 30. jednostki otrzymały działko plot. kal. 40 mm L/39 Mark VIII.

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 39 oficerów, podoficerów i marynarzy.

Służba

Obie jednostki uczestniczyły w wojnie grecko-włoskiej z lat 1940–41. Po upadku Grecji w 1941 roku „Katsonis” i „Papanikolis” (wraz z okrętami podwodnymi „Glafkos”, „Nirefs” i „Triton”) uciekły do Aleksandrii, którą osiągnęły 25 kwietnia. Okręty operowały u boku Royal Navy w składzie 1. Flotylli Okrętów Podwodnych, stacjonując w Aleksandrii. „Katsonis” został zatopiony 14 września 1943 roku na Morzu Egejskim przez niemiecki ścigacz okrętów podwodnych UJ-2101. „Papanikolis” został skreślony z listy floty w 1945 roku, a jego kiosk znajduje się w Muzeum Morskim w Pireusie.

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Ivan Gogin: KATSONIS submarines (1927-1928). Navypedia. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: RHS Katsonis (Y 1). uboat.net. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: RHS Papanikolis (Y 2). uboat.net. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).
• Don Kindell: NAVAL EVENTS, April 1941 (Part 2 of 2) Tuesday 15th - Wednesday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).
• Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2. Brak numerów stron w książce
• Geoffrey B. Mason: HMS TORBAY (N 79) - T-class Submarine. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).
• Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.). Brak numerów stron w książce